Tien pijlers van een rijke Waddenzee
Een rijke Waddenzee vraagt focus, ambitie en samenhang. Het vereist stevige pijlers. De CWN onderscheidt daarbij tien pijlers, stuk voor stuk onmisbaar om de Waddenzee weer rijk te maken.
De Coalitie Wadden Natuurlijk werkt graag samen om deze uitdaging met vereende krachten aan te pakken. Alleen samen maken we het verschil en kunnen we een rijke zee realiseren en behouden voor de generaties na ons. Het gaat om de volgende 10 pijlers, die ook in de publicatie Waddenappèl terug zijn te vinden:
1. Goede organisatie van het Waddenbeheer
Een rijke Waddenzee vereist een goed Waddenbeheer, gericht op hét hoofddoel voor de Waddenzee: herstel, ontwikkeling en duurzame bescherming van de natuurlijke rijkdom. Een goed beheer van de Waddenzee vraagt: méér focus en daadkracht, een integrale, samenhangende visie en beleid, onder de vlag van één beheerautoriteit. Daarbij hoort ook een professioneel buitendijks natuur- en recreatiebeheer, uitgevoerd door natuurorganisaties in samenwerking met andere beheerders zoals Staatsbosbeheer, Rijkswaterstaat en de Waddenunit.
Zie: beter beheer van de Waddenzee
2. Opbouwen van waddenkennis
Natuurherstel kan niet zonder de Waddenzee goed te doorgronden en te experimenteren met natuurherstel. De transitie naar een rijke Waddenzee vereist fundamentele systeemkennis, langlopende monitoring en praktische natuurherstelkennis. Het opbouwen van Waddenkennis vraagt: voortzetting en structurele financiering van noodzakelijke monitoring, het vergaren van nieuwe kennis over onder meer de onderwaternatuur en de internationale fly- en swimway, en samenwerking tussen wetenschappers en natuurbeschermers.
Twee voorbeelden van twee Waddenfondsprojecten rond opbouwen van waddenkennis zijn:
- Waddenmozaïek
- Swimway Waddenzee
Daarnaast is de CWN lid van het kernteam Basismonitoring Waddenzee
3. Meer ruimte voor het Wad
De Waddenzee zit in een te strak korset. Meer ruimte maakt het systeem meer robuust, dynamisch en veerkrachtig. Nieuwe natuur draagt bij aan een klimaatbestendige Waddenzee die tegen een stootje kan. Meer ruimte voor de Waddenzee vraagt: realisatie van nieuwe kwelders en zoet-zoutovergangen langs de Waddenkust.
Een voorbeeld is Holwerd aan Zee
4. Groot areaal biobouwers
Natuur en mensen zijn gebaat bij een groot areaal biobouwers als zeegrasvelden en schelpdierbanken. Biobouwers verrijken de Waddenzee: als voedselbron, kraamkamer voor vissen en schuilplek. Ze spelen ook een rol in de strijd tegen klimaatverandering, doordat ze slib invangen en de golfslag dempen. Grootschalige ontwikkeling van biostructuren door biobouwers vraagt: het experimenteren met natuurherstel en in goed overleg beëindigen van de negatieve impact van onder andere de visserij.
5. Gezonde vispopulatie
Vissen in alle soorten en maten: ze horen in een rijke Waddenzee als belangrijke internationale swimway thuis. De visstand verbeteren vraagt: het realiseren van nieuwe zoet-zoutverbindingen, vispassages en visvriendelijk sluisbeheer, en een duurzame visserij.
Enkele voorbeelden zijn:
vismigratierivier
project Vijfhuizen
6. Robuuste wadvogelpopulatie
In een rijke Waddenzee met gezonde vogelpopulaties zijn wadvogels veel talrijker dan nu het geval is. Vogels hebben voldoende rust, voedsel en broedgelegenheid nodig. Een gezonde vogelpopulatie vraagt: de aanleg van nieuwe broedeilanden, ruimte voor strandbroeders en zorgen voor voldoende voedsel.
Een voorbeeld is het project Rust voor Vogels, ruimte voor Mensen en het vervolgproject Wij & Wadvogels.
7. Schoon en helder water
In een rijke Waddenzee stroomt schoner en helderder water dan nu het geval is. Ook al is forse progressie geboekt, toch is de waterkwaliteit nog onder de maat: te voedselrijk, het is te troebel en vaak met te hoge concentraties van schadelijke stoffen. Een betere waterkwaliteit vraagt: het halen van alle gestelde waterkwaliteitsnormen, een minimalisering van het baggeren en slimmere zandsuppleties zonder nadelig effect op de veiligheid en de Waddenzee.
8. Genieten van de Waddenzee
Laat mensen – bezoekers en bewoners – volop van de Waddenzee genieten. Vogels kijken, wadlopen, wadvaren, struinen over stranden en kwelders; een rijke Waddenzee maakt het extra aantrekkelijk. Let wel: zonder de vogels en zeehonden te verstoren. Van de Waddenzee genieten, zonder te verstoren, vraagt: goed gastheerschap, slim zoneren, natuureducatie, het inzetten van wadwachters en het uitdragen van een helder Waddenverhaal.
Wadwachters vind je o.a. op de Richel, Engelsmanplaat, Griend, Utopia Texel en Boschplaat Terschelling. (Zie ook: Onbewoonde eilanden en platen)
De CWN is één van de vele partijen die gezamenlijk de Erecode voor Wadliefhebbers hebben opgesteld.
9. Naar een duurzame waddeneconomie
Een duurzame Waddeneconomie biedt volop kansen. Een rijke Waddenzee levert de regio veel op: een economische impuls, nieuwe bedrijvigheid en meer werkgelegenheid. Een duurzame Waddeneconomie vraagt: denken vanuit de kansen die een rijke Waddenzee biedt en samen met ondernemers zoeken naar duurzame kansen.
10. Kernwaarden beschermen
Openheid, duisternis, rust en ruimte: deze kernwaarden maken de Waddenzee aantrekkelijk, maar staan onder druk. Stilte, openheid en nachtelijke duisternis nemen af. Het beschermen en waar mogelijk herstellen van deze waarden vraagt: geen nieuwe hoge objecten op plekken waar de horizon nog monumentaal leeg is en geen onnodige lichtstraling en geluidshinder.