Nieuwe studie brengt locaties voor herstelmaatregelen op Waddenkwelders in kaart

Gepubliceerd op 31 juli 2025Beheren, Onderzoek en MonitoringAangemaakt door Rijkswaterstaat

Een recente studie van Deltares in opdracht van het Kennisprogramma Morfologie van Rijkswaterstaat brengt de potentie van twee herstelmaatregelen voor kwelders in de Waddenzee in kaart.

Foto: P. Willemsen

De verkenning richt zich op het herstelpotentieel vanuit abiotisch perspectief, met nadruk op sedimentbeschikbaarheid.

De onderzochte maatregelen zijn:
1. Het lokaal afgraven van kwelders
2. Het stoppen met onderhoud van kwelderwerken

Versterking natuurlijke dynamiek

Het doel van de maatregelen is om de natuurlijke dynamiek van de kwelders te versterken zonder dat dit op termijn leidt tot verlies van kwelderareaal. De analyse is gebaseerd op kwantitatieve data van abiotische condities zoals hoogteligging, sedimentaanbod en bodemsamenstelling, aangevuld met kwalitatieve expertbeoordelingen.

Kansrijke locaties

Op basis hiervan is een zoekkaart opgesteld die kansrijke locaties toont voor deze herstelmaatregelen.

De grootste potentie voor herstel na afgraven ligt bij de brede kwelders van Noard-Fryslân Bûtendyks. Hier is voldoende ruimte voor natuurlijke ontwikkeling en is de opslibbing hoog genoeg, mits er een goede verbinding blijft met de Waddenzee voor sedimentaanvoer.

Ook de Peazemerlannen en de Groninger kwelders tonen potentie, hoewel hier meer locatie-specifiek onderzoek nodig is vanwege lokale variatie in kwelderkenmerken.

Wat betreft het stoppen van onderhoud aan kwelderwerken, blijkt ook hier Noard-Fryslân Bûtendyks het meest kansrijk. Voor de Groninger kwelders is lokaal maatwerk nodig vanwege verschillen in vegetatie, breedte en aanwezigheid van infrastructuur.

Vervolgstappen

Deze studie gaat om een eerste verkenning. Voor uitvoering zijn locatie-specifieke ontwerpen, overleg met belanghebbenden en beslissingen over het hergebruik van afgegraven klei noodzakelijk. Daarnaast wordt aanbevolen de twee maatregelen niet gelijktijdig toe te passen, om zo de afzonderlijke effecten goed te kunnen monitoren.

Deze verkenning vormt zo een waardevolle basis voor gerichte keuzes in het herstel en toekomstbestendig beheer van de Waddenzeekwelders.

De download van het Rapport (pdf, 5.5 MB)