1500 jaar boerderijbouw op onbedijkte kwelders
Nederlanders wonen en werken nu ongeveer duizend jaar veilig achter de dijken. Daaraan vooraf gaat een periode van vijftien eeuwen waarin onze voorouders akkerbouw en veeteelt bedreven op regelmatig overstromende kwelders.
De plattegronden van de huizen waarin zij woonden zijn het centrale onderwerp van het boek 1500 jaar boerderijbouw op onbedijkte kwelders van prof. dr. Tjalling Waterbolk, emeritus hoogleraar Archeologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Het boek is een belangrijke stimulans voor het opstellen van de onderzoeksagenda voor het Noord-Nederlandse bodemarchief.
De bewoning in het kustgebied is een karakteristiek thema van de Nederlandse archeologie. Het archeologisch onderzoek naar bewoning van het waddengebied begon in de vroege 19e eeuw, toen de onbebouwde delen van terpen om commerciële redenen werden afgegraven. Bij dit graafwerk kwamen oudheden tevoorschijn die door liefhebbers werden verzameld en die de oorsprong vormden van de collecties van het Fries en het Groninger Museum.
1500 jaar boerderijbouw op onbedijkte kwelders beschrijft hoe begin vorige eeuw bij opgravingen in de terpen en op de zandgronden de huizen van de vroegere bewoners zijn ontdekt. Tot in de late ijzertijd of de Romeinse tijd kwamen echte dorpen nauwelijks voor. De mensen woonden in geïsoleerde boerderijen of gehuchten van ten hoogste twee of drie boerderijen. Anders dan in de grootste delen van Europa gebruikelijk was, leefde men in Nederland samen met het vee onder één dak.
Op basis van de resultaten van meer dan honderd jaar onderzoek en een persoonlijke betrokkenheid van meer dan zestig jaar, weet prof. dr. Tjalling Waterbolk deze Nederlandse traditie, waaraan pas in de loop van de twintigste eeuw een einde is gekomen, tot in detail te tekenen.
Prof.dr. Tjalling Waterbolk, emeritus hoogleraar Archeologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, heeft tijdens het derde symposium van de Waddenacademie op 10 december 2009 een lezing gehouden over vijftien eeuwen boerderijbouw op onbedijkte kwelders. Deze lezing is bewerkt tot een boekje en vormt de eerste publicatie in een serie over bijzondere lezingen, gehouden tijdens symposia van de Waddenacademie. Het voorwoord is geschreven door prof.dr. Jos Bazelmans, bestuurslid van de Waddenacademie met de portefeuille Maatschappij- en Cultuurhistorie en hoofd van de directie Kennis van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
De publicatie is te bestellen bij de Waddenacademie