Tekenbeten: Waddeneilanden horen tot de grootste risicogebieden

Gepubliceerd op 1 mei 2006Natuur en Landschap, VeiligheidAangemaakt door Leeuwarder Courant (Frouke Tamsma)

Wie tussen maart en november in bossen, duinen of gebieden met veel struiken of hoog gras wandelt, loopt grote kans door een teek gebeten te worden.

Jaarlijks overkomt dat Nederlanders naar schatting een miljoen keer. De Waddeneilanden horen tot de grootste risicogebieden.
Zo'n beet van een teek is meestal onschuldig, maar in 6 procent van de gevallen brengt de teek een bacterie over die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Bij een snelle diagnose van de ziekte werkt een antibioticumkuur bijna altijd. Maar wie de tekenziekte niet of te laat ontdekt, en dat gebeurt vaak, kan ernstig ziek worden.
Vorig jaar stelden huisartsen bij 17.000 Nederlanders de ziekte van Lyme vast, maakte gezondheidsinstituut RIVM gisteren bekend: 5000 meer dan bij de vorige telling in 2002. Lyme-ziekte komt in Nederland vaker voor, doordat er tegenwoordig meer teken zijn én omdat die vaker de ziekmakende bacterie bij zich dragen, zegt de stichting SAAG (Samenwerkende Artsen- en Adviesorganisaties in de Gezondheidszorg). Ook de toegenomen media-aandacht heeft tot meer diagnoses geleid, omdat artsen er beter op letten.

De ziekte ontwikkelt zich in drie stadia. Drie dagen tot drie weken na de besmetting kan een rode, ringvormige huiduitslag om de beet ontstaan. Ook 'griepverschijnselen' kunnen zich voordoen. Het is raadzaam naar de huisarts te gaan, want na enkele weken of maanden kan de gebeten persoon last krijgen van uitval van gezichtsspieren, hartritmestoornissen, gezwollen gewrichten, uitstralende pijn in arm of been, dubbel zien en flauwvallen.

In het derde stadium is de ziekte chronisch. Nog jaren later kunnen huidziekten, gewrichtsklachten en ernstige oriëntatiestoornissen de kop opsteken. De werkelijke Lyme-cijfers liggen vele malen hoger dan uit het RIVM-onderzoek blijkt, beweert SAAG. "Mensen zitten jaren thuis met ernstige maar vage klachten, terwijl ze de oorzaak niet weten", zegt woordvoerder Jeroen Janse. "Bijkomend probleem is dat bloedonderzoek de ziekte lang niet altijd aan het licht brengt."
De ziekte van Lyme komt het vaakst voor in beboste gebieden als de Veluwe en op de Waddeneilanden. Dat komt deels omdat daar veel natuurgebieden zijn, maar volgens SAAG is er nog een reden. Een huisarts in de bossen van Appelscha zou sneller aan ziekte van Lyme denken dan een arts in Amsterdam. "Terwijl er ook in het Vondelpark teken zitten."

Een tekenbeet is te voorkomen door tijdens natuurwandelingen op de paden te blijven, dichte schoenen en een lange broek te dragen en de broekspijpen in de sokken te stoppen. Omdat spelende kinderen extra risico lopen, is het verstandig hen ook een pet en shirt met lange mouwen te laten dragen. Wie dat nog niet genoeg vindt, kan zich insmeren met een insectenwerend middel (met de stof 'deet').

De bruinzwarte beestjes lijken op spinnetjes en meten 1 tot 3 millimeter. Als de teek binnen 24 uur wordt verwijderd is de kans op het krijgen van de ziekte nihil.