Verpauperd kustgebied

Deze alarmerende conclusie trokken wethouder Lieuwe Miedema van Franekeradeel en directeur Rein Hagenaars van Wonen Noordwest Friesland in deze krant. Zij vrezen dat er spookdorpen naar Frans voorbeeld zullen ontstaan in de Waddenkustgemeenten.

Boven de lijn Franeker-Stiens-Dokkum gaat het niet goed. Ontvolking, vergrijzing, verkrotting, armoede, drugs- en drankmisbruik, werkloosheid tot en met bodemverzilting aan toe vormen de sombere grondslagen voor het probleem van deze streek. Verpaupering bedreigt de dorpen en hun bewoners. Jong trekt weg, oud blijft achter in dorpen die hun voorzieningen vaak al zijn kwijtgeraakt.

Miedema en Hagenaars bepleiten een brede aanpak van het probleempakket, zoals de rijksoverheid samen met de grote steden ook de probleemwijken weer tot nieuw leven wil brengen. Een kant-en-klare oplossing dragen beide functionarissen niet aan, maar er zijn, in hun woorden, moed, lef en woeste ideeën nodig om het kustgebied te redden.

Het is de vraag of het niet al te laat is om voor dit deel van de provincie een keer ten goede te bewerkstelligen. Afgezien van de uitstekende landbouwgrond heeft het kustgebied weinig dat in zijn voordeel werkt. De problemen zijn niet ontstaan door onwil van de bevolking. De moeilijkheden zijn Noord-Friesland overkomen en hiermee verschilt het gebied sterk van stedelijke probleemwijken, die door een verkeerd volkshuisvestingsbeleid zijn ontspoord .

Noord-Friesland ontbeert spijtig genoeg een aantal essentiële voorwaarden om de ommezwaai te kunnen maken. De landbouw is als werkgever van de dorpen al lang gemarginaliseerd. Vervangende werkgelegenheid is er onvoldoende ontstaan, wat mede een gevolg is van de relatief grote afstand tot belangrijke verkeersaders. Hoe fraai ook de terpdorpen tussen de akkers liggen, voor werkscheppend toerisme bieden zij te weinig. Stranden, meren en bossen ontbreken, en dus is de kans op een sterke recreatieve bloei klein.

Voor hoger opgeleide jonge mensen zijn er onvoldoende banen. Deze belangrijke groep moet het heil elders zoeken. De achterblijvers zijn hierdoor in toenemende mate laag-opgeleiden met navenant lage inkomens. Welke 'woeste ideeën' kunnen werk, welvaart en dus leefbaarheid scheppen in een streek waar zoveel negatieve krachten hun sloopwerk doen? Moed en lef, hoe dapper ook, zullen onvoldoende zijn.