Ameland wil duurzaam energieautonoom eiland worden
'Met dat laatste beetje gas kunnen wij nog 500 jaar vooruit'
NES - Ameland wil de eerste gemeenschap in Europa worden die volledig zelf in de energievoorziening voorziet. Dit moet gebeuren door de inzet van innovatieve en duurzame energietoepassingen. Daarbij moet gedacht worden aan het bijmengen van waterstof aan aardgas, de inzet van gasgedreven warmtepompen en het plaatsen van mini- en microwarmtekrachtinstallaties. Met de realisatie van het complete pakket aan maatregelen zijn vele tientallen en volgens burgemeester Albert de Hoop van Ameland mogelijk wel honderden miljoenen euro's gemoeid. De eerste aanzet tot de duurzame energieautonomie van het waddeneiland werd gisteren gegeven tijdens de planpresentatie in hotel Noordzee in Nes. Hierbij tekenden de gemeente Ameland, het energiebedrijf Eneco, het gashandelsbedrijf GasTerra in Groningen en de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) in Assen het 'Convenant Duurzaam Ameland'. Dit moet de basis vormen voor het ontwikkelen van gemeenschappelijke projecten die uit oogpunt van milieuzorg, energiegebruik en economisch perspectief aantrekkelijk zijn. Bijzonder aan Ameland is dat binnen een afgebakend gebied en daarmee een complete woon- en werkgemeenschap met bijbehorende infrastructuur kan worden gekeken naar energie-efficiency en de inzet van duurzame energievormen. Het eiland met 3600 vaste ingezetenen maar afhankelijk van het seizoen toch 30.000 tot 50.000 tijdelijke bewoners - in totaal komen er 550.000 toeristen per jaar - wordt nu van stroom en gas voorzien door een kabel- en een pijpverbinding met het vasteland. De juli vorig jaar aangetreden De Hoop wil Ameland meer pijlers bieden dan alleen verblijfstoerisme. Sport- en gezondheid en cultuur zijn inmiddels al aardige trekkers, maar energie is daar nu aan toegevoegd. Niet zo vreemd, want Ameland heeft al een lange geschiedenis met gaswinning. Want de NAM wint al 25 jaar op en bij het eiland aardgas. Ameland stond ook model voor de gevolgen van de gaswinning in de Waddenzee op de bodem en flora en fauna. Op Ameland worden die al vele jaren via voortdurende metingen in kaart gebracht. "De effecten vallen mee en zijn beheersbaar", aldus De Hoop. Het NAM-gas gaat nu nog via een pijp naar het vasteland. Maar De Hoop voorspelt dat er een moment komt dat dit door de lage druk in het gasveld niet meer interessant is. "Ze kunnen het dan rechtstreeks op het eiland afzetten. Met dat laatste beetje gas kunnen wij nog 500 jaar vooruit." Een van de unieke projecten, waarvoor de eerste aanzet inmiddels is gegeven, betreft het bijmengen van waterstof aan aardgas. Dit gaat gebeuren bij het appartementengebouw Noorderlicht. Veertien woninkjes gaan voor verwarming en koken gebruik maken van aardgas waaraan waterstof is toegevoegd. Met de inzet van waterstof wordt de uitstoot van broeikasgassen sterk verminderd. Eerst wordt nog met waterstof uit flessen gewerkt, maar in een latere fase wordt de waterstof lokaal geproduceerd met behulp van zon, wind en waterkracht. Dan kan gesproken worden van zuivere, volledig groene energie. Het Noorderlicht-project moet inzicht geven in (waterstof)productie en mengprocessen, de geschiktheid van gastoestellen en bijbehorende materialen en bewonersbevindingen. De inzet is verder alle huishoudens op het eiland te voorzien van een HRE-ketel. Hiermee kan gelijktijdig warmte en elektriciteit worden opgewekt. De stroom die niet zelf wordt gebruikte kan terug worden geleverd aan het openbare net. Horecagelegenheden en gemeenschapsvoorzieningen kunnen gebruik maken van een groot schaliger miniwarmtekrachtcentrale. Op Ameland kan heel mooi worden getest welke invloeden de teruglevering heeft op stroomnet. Biovergisting is een ander onderdeel van het plan. Groenafval gaat nu bijvoorbeeld nog per boot naar het vaste land, maar kan ook samen met houtafval en de overtollige mest van de nog negentien veeboeren worden vergist. Verder zijn er plannen om het vervoer 'schoner' te maken. De bussen gaan op aardgas rijden en de veerboten op gas in plaats van dieselolie varen. "En zo zuinig als haal baar is."
Groen licht
Een nieuwe revolutionaire vinding, die wordt toegepast op de boorlocaties van de NAM en de veerdam, is groen licht. Hiervoor is door Philips een lamp ontwikkeld waar het ultraviolette (uv) deels is uitgefilterd. Onderzoek van Philips en de NAM heeft uitgewezen dat door het uv-deel in licht vogels hun oriëntatie kwijtraken. Lichtvervuiling zoals op boorplatforms is een van de redenen dat veel trekvogels gedesoriënteerd raken. Ze blijven daardoor vaak rond het platform cirkelen, verbranden onnodig vet en storten daardoor op een gegeven moment in zee. Door het uv licht er uit te filteren ontstaat een groenig licht waarbij nog uitstekend te werken valt omdat het goed reflecteert op bijvoorbeeld kleding. De proef met het nieuwe licht die op Ameland wordt uitgevoerd, moet uitwijzen of vogels er inderdaad baat bij hebben.
Kennis en innovatiecentrum
Onderdeel van Duurzaam Ameland wordt het nieuwe Kennis en Innovatiecentrum, dat voor 10 miljoen euro wordt gebouwd op de plaats van het huidige verouderde Natuurmuseum in Nes. De bedoeling is in het uit vier cilinders bestaande ontwerp een aantal thema's onder te brengen. Zoals een aquarium met bioscoopopstelling, maar bijvoorbeeld ook de controlekamer voor de gaswinning van de NAM op Ameland. Verder zou de bodemdaling er gevisualiseerd worden. "Misschien dat we het onderwijs zo naar Ameland kunnen halen", aldus De Hoop. Onderdeel van het plan is ook de nieuwbouw van het Reddingbootmuseum in Ameland.